W okazałej hali u producenta wyrobów ogrodowych w Sejnach, ZBM MADREW ze Szczecinka zainstalował i uruchomił linię przetarcia drewna średniowymiarowego.
W Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Handlowo-Usługowym MAGMA w Sejnach (woj. podlaskie), specjalizującym się w wykonywaniu głównie płotów kratkowych, prawie wyłącznie z drewna sosnowego, jego właściciel Grzegorz Prolejko miał do niedawna problem z przetarciem w swoim tartaku zwiększanej masy surowca drzewnego. Zdecydował się zatem na zbudowanie okazałej hali i instalację w niej linii przetarcia drewna średniowymiarowego. Zdecydował się na linię firmy ZBM MADREW ze Szczecinka, która stworzyła projekt i zainstalowała urządzenia stwarzające możliwości przetarcia drewna przynajmniej na poziomie 25 000 m3.
– Oby tylko tyle surowca, po sensownej cenie, udało nam się kupić w tym roku i w następnych, w nadleśnictwach LP, bo o sprawność i wydajność linii, na podstawie jej dotychczasowej pracy, jestem spokojny – mówi Grzegorz Prolejko.
Siedem segmentów linii
Projektanci firmy Madrew podzielili linię na siedem zasadniczych węzłów: podawania i pomiaru kłód, sortowania, pilarki pryzmującej, wielopiły, obrzynarki, pilarki formatowej i sztaplowania oraz transportu i zrębkowania odpadów. Linia wyprodukowana i zamontowana w tartaku Magma jest zespołem urządzeń, których zadaniem jest magazynowanie i rozkładanie kłód, a następnie podawanie ich na przenośnik wzdłużny, podczas którego następuje pomiar średnicy i długości, a w konsekwencji sortowanie surowca przez spychanie kłód do jednego z dwóch boksów składowych. Trafiają do nich kłody, które aktualnie nie są przydatne do przetarcia na linii, ze względu na to, że ich długość lub średnica nie odpowiadają wymaganiom lub są one krzywe.
Ta część linii usytuowana jest na zewnątrz hali. Natomiast kłody spełniające oczekiwania produkcyjne, a więc posiadające oczekiwane parametry, kierowane są na przenośnik poprzeczny i podawane do przetarcia w pilarce pryzmującej, usytuowanej wewnątrz hali. Tam następuje odbiór pryzm z pilarki pryzmującej i podawanie ich do wielopiły, odbiór materiału bocznego z pilarki pryzmującej i podawanie go do obrzynarki, kierowanie desek z wielopiły na pilarkę formatową oraz formatowanie desek na pilarce formatowej, połączonej z urządzeniem sztaplującym, które układa deski w sztaple.
Pod węzłami pilarki pryzmującej, węzłami wielopiły i obrzynarki oraz węzłem pilarki formatowej i sztaplowania, usytuowane są przenośniki taśmowe, zgarniakowe i wibracyjne transportujące materiał poprodukcyjny do stanowiska ich zrębkowania.
– Linia została zaprojektowana do przetarcia kłód średniowymiarowych o średnicach od 12 do 42 cm i o długościach od 1,2 do 4 m – informuje Arkadiusz Biaduń, dyrektor handlowy ZBM Madrew. – Po procesie przetarcia pozwala ona na sztaplowanie desek o długościach od 0,8 do 4 m. Ilość sztapli zależy od ilości układanych desek. Przy deskach o długości 800 mm zostanie jednocześnie ułożonych 5 sztapli, a przy deskach o długości 1200 mm można ułożyć maksymalnie trzy warstwy desek o szerokości od 70 do 150 mm i grubości w zakresie 20-30 mm.
W linii przetarcia kłód średniowymiarowych można doliczyć się ponad 30 maszyn, przenośników,
boksów i urządzeń, odpowiednio ze sobą współpracujących, tworzących zmechanizowany proces przetarcia, od placu surowcowego do posortowanej tarcicy.
Bezpieczna manipulacja
Na węzeł podawania i pomiaru kłód składa się mocnej konstrukcji przenośnik poprzeczny kłód, a za nim ulokowany jest podajnik schodkowy, z którego kłody spadają na przenośnik wzdłużny, transportujący je przez bramkę pomiarową, odpowiednio zabezpieczoną przed opadami i zmianami klimatycznymi. Za urządzeniem pomiarowym znajduje się, zaliczony do węzła sortowania, przenośnik wzdłużny, z wyrzutnikami bocznymi kłód do usytuowanych po lewej stronie boksów. Kłody zakwalifikowane do prowadzonego przerobu trafiają z przenośnika wzdłużnego na przenośnik poprzeczny, podający kłody na przenośnik rolkowy, prowadzący do pilarki pryzmującej.
Oba węzły, zlokalizowane poza halą, są chronione płotkami i dostęp do nich jest możliwy przez dwie furtki z wyłącznikami drzwiowymi.
Najważniejsza pilarka pryzmująca
Kłody wprowadzone do hali transportowane są przenośnikiem rolkowym do pilarki pryzmującej DCKKH – 42RG, z rozsuwanym zespołem tnącym i posuwem na gąsienicy, wykonywanej w ZBM Madrew. Jest to główny element węzła, obejmującego maszyny odpowiedzialne za podanie pojedynczych sztuk materiału do pilarki pryzmującej. Maszyna nie może być samodzielnie stosowana do przetarcia kłód, bo została ona zaprojektowana do współpracy z przenośnikami: podającym i odbierającym materiał, w trybie automatycznym. Szerokość otrzymywanej pryzmy jest ustawiana poprzez przesunięcie korpusów tnących, a w przypadku cięcia na dwie pryzmy – dodatkowo za pomocą przekładek.
Pilarka pryzmująca wyposażona jest w cztery wrzeciona. Na każdym z nich mogą być zamontowane dwie piły – wówczas kłoda rozcinana jest na jedną pryzmę, dwie deski boczne i dwa opoły, albo gdy są trzy piły, umieszczone na jednym z korpusów – prawym lub lewym, to wówczas kłoda rozcinana jest na dwie pryzmy, dwie deski boczne i dwa opoły.
Pryzma wyprowadzana jest z traka przez łańcuch z zębami. Rolki dociskowe boczne na module rozdzielczym, sterowane siłownikami pneumatycznymi, dociskają materiał boczny do pryzmy. Po wyjściu całego materiału z pilarki, rolki boczne odpuszczają, co powoduje, że deski i opoły opadają na znajdujący się pod spodem przenośnik szerokotaśmowy. Natomiast pryzmy, które są utrzymywane przez łańcuch z ząbkami i rolki dociskowe górne, transportowane są dalej, na
przenośnik rolkowy.
Dostęp do pilarki jest możliwy przez furtkę z wyłącznikiem ryglowanym, a dodatkowo bezpieczeństwo obsłudze linii zapewnia burta oporowa na odrzuty z traka.
Węzeł wielopiły z opcją
Kolejnym stanowiskiem obróbki tarcicy jest wielopiła. Drewno jest transportowane przenośnikiem rolkowym, wokół którego usytuowane jest urządzenie centrujące UPC8, wytwarzane przez ZBM Madrew. Deski są transportowane w kierunku węzła obrzynarki, a materiał boczny trafia na przenośnik taśmowy, będący częścią węzła
transportu i zrębkowania poprodukcyjnego materiału.
Projektanci założyli potrzebę przepuszczenia zewnętrznej tarcicy przez wielopiłę i obrzynarkę, i w tym celu usytuowano przed wielopiłą stolik rolkowy, umożliwiający podawanie pryzm do węzła wielopiły, bez użycia pilarki pryzmującej. Wówczas materiał drzewny może być podawany na stolik rolkowy i z niego przekazywany nienapędzanymi rolkami do wieloopiły. Czynności te wykonują dodatkowe osoby lub pracownicy z innych stanowisk.
W skład węzła wielopiły wchodzi także podnośnik nożycowy hydrauliczny DBNA-5t, usytuowany przed wielopiłą.
Proces obrzynania desek bocznych, transportowanych przenośnikiem taśmowym spod pilarki pryzmującej, realizowany jest na obrzynarce PKSN 20 firmy TOS Svitavy. Przed nią, jak i za nią, usytuowano stoliki rolkowe.
Sztaplowanie po formatowaniu
Bardzo okazale prezentuje się węzeł pilarki formatowej i sztaplowania desek. W jego skład wchodzą: przenośnik poprzeczny dolnonapędowy – rewersyjny PP03, pilarka formatowa PFS-30/5 oraz urządzenie sztaplujące US-80-400 i przenośnik rolkowy.
Efektywność tego węzła zależy od niezakłóconej pracy pilarki formatowej. Dlatego pracownik sprawuje kontrolę nad przenośnikiem poprzecznym, żeby nie dochodziło do przepełnienia zasypu pilarki deskami. Powinien
go zatrzymać, jeżeli widzi, że zasyp
jest zapełniony.
Z zasypu deski są pojedynczo pobierane przez zabieraki zamocowane do łańcuchów transportujących. Zabieraki mają taki kształt i wysokość, aby nie dochodziło do pochwycenia więcej niż jednej deski. Jeżeli jednak dojdzie do takiej sytuacji, to obracający się wał z łopatkami powoduje wybicie jednej lub obu desek leżących na zabierakach. Wał jest zsynchronizowany z położeniem każdego zabieraka. W momencie, kiedy łopatka wychyla się, zabieraki są ustawione w linii z nią. Przed piłami, między łańcuchami, znajduje się pięć rolek poprzecznych, których zadaniem jest równanie czoła desek do prawej strony.
Zespoły tnące można dowolnie przesuwać. W pilarce następuje cięcie czterometrowych desek na cztery ustawione wymiary. Zespoły tnące można obrócić o 90° do góry, w celu wymiany pił, gdyż wszystkie piły z osłonami kapturowymi są zamocowane na obracanej pneumatycznie belce.
W zestawie urządzeń są także przenośniki rolkowe buforujące pakiety posztaplowanej tarcicy.
Poprodukcyjny materiał do rębaka
W hali tartacznej są nie tylko dobre warunki pracy ludzi i maszyn, ale jest też stosunkowo czysto. Wszystko za sprawą nie tylko układu odpylania, do którego podłączone są maszyny obróbcze, ale także labiryntu przenośników taśmowych, zgarniakowych i wibracyjnych, usytuowanych poniżej maszyn. Na owe przenośniki spadają
wióry i kawałki drewna, które poprzez odsiewacz krążkowy i przenośnik wibracyjny trafiają w odpowiedniej postaci do rębaka. Wytwarzany tam materiał trafia do kotłowni i jest spożytkowany w Magmie na cele grzewcze suszarni oraz obiektów produkcyjnych i socjalno-biurowych.
Producent coraz bardziej
wiodący
Niewątpliwie, linia przetarcia kłód średniowymiarowych, wykonana dla firmy Magma w Sejnach, może być kolejną wizytówką szczecineckiego Zakładu Budowy Maszyn MADREW, który od ponad dwudziestu lat poszerza gamę swoich produktów oraz zwiększa swój zakres działalności w dziedzinie projektowania i realizacji kompleksowych linii przetarcia, w których instaluje maszyny zaprojektowane i wykonane w tej firmie.
W tej dziedzinie zakład staje się wiodącą firmą na krajowym rynku. Wyspecjalizował się w budowie i modernizacji tartaków, budowie linii do manipulacji i sortowania surowca
tartacznego oraz budowie linii podawania biomasy.
Opracowywaniem projektów, dostosowanych do specyfiki firm drzewnych, zajmuje się zespół wykwalifikowanych i doświadczonych konstruktorów, wykorzystujących komputerowe metody wspomagania projektowania.
Firma ma już na swoim koncie kilka podobnych realizacji jak ta najnowsza, w Sejnach, więc na brak zamówień nie narzeka, gdyż unijne wsparcie
pozwala zakładom drzewnym na
unowocześnianie czy wręcz rewolucyjną zmianę procesów przetarcia
surowca drzewnego, powodujące wzrost wydajności i jakości tarcic oraz ograniczające zatrudnienie przy prostych procesach. Doświadcza tego obecnie producent wyrobów ogrodowych z Sejn.
~Janusz Bekas