Dwie pierwsze strugarki OSI SCP-600 zostały zainstalowane, jedna za drugą, w linii TM System do rozkroju wzdłużnego drewna w – należącej do Lefebvre Groupe – francuskiej firmie Manubois.
OSI Machinerie to kanadyjska firma, która od ponad trzydziestu lat projektuje i produkuje maszyny dla przemysłu drzewnego. W ofercie posiada samocentrujące strugarki i szlifierki, maszyny do profilowania wzdłużnego i poprzecznego, i podciśnieniowe urządzenia do sortowania desek. Rewolucyjnym projektem firmy jest seria samocentrujących strugarek oznaczona symbolem SCP. Ta unikalna technologia gwarantuje uzyskanie maksymalnej wydajności materiałowej z każdej struganej deski nawet wtedy, gdy jest ona wklęsła, wypukła czy też posiada skręcone włókna lub pęknięcia. Zapewnia także uzyskanie takiej samej dokładności dla grubości strugania wszystkich elementów. Strugarki z serii SCP znajdują więc zastosowanie wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z materiałem o zróżnicowanej jakości, który wymaga inteligentnej i precyzyjnej obróbki, aby uzyskać z niego produkt wysokiej jakości. Ich zalety docenią z pewnością producenci deski podłogowej, wytwarzanej szczególnie z twardych gatunków liściastych, zakłady wytwarzające struganą tarcicę liściastą, producenci mebli, drzwi i okien, a także wszelkiego rodzaju półfabrykatów do różnych zastosowań.
Redukcja czasu przestoju pił
Europejska premiera maszyny odbyła się na targach Ligna w 2019 r., ale na rynku północnoamerykańskim ta opatentowana konstrukcja jest znana i stosowana od ponad 20 lat. Spotkała się ona z bardzo pozytywnym odbiorem, czego najlepszym dowodem jest fakt, że dwie pierwsze strugarki OSI SCP-600 zostały zainstalowane, jedna za drugą, w linii TM System do rozkroju wzdłużnego drewna w – należącej do Lefebvre Groupe – francuskiej firmie Manubois. Pozwalają one przeprowadzić operację strugania na samym początku procesu rozkroju.
Ze wstępnych informacji wynika, że dzięki tej inwestycji udało się zredukować czas przestoju pił o 30 proc., co jest bardzo dobrym wynikiem. Zmniejszono także ilość powstających w trakcie rozkroju odpadów, która wcześniej sięgała nawet 20 proc. Wykonane na tej podstawie obliczenia wykazały, że inwestycja zwróci się w ciągu półtora roku, co świadczy o jej opłacalności. Korzyści dostrzegają również operatorzy. Proces przebiega z większą płynnością, drewno po struganiu jest łatwiejsze do układania, a to oznacza lepsze warunki pracy. Tak więc jest to swego rodzaju rewolucja w firmie Manubois, zmieniająca sytuację w całym procesie i otwierająca nowe perspektywy.
Segmentowe systemy posuwu i docisku
Pojęcie zróżnicowanej jakości dotyczy oczywiście wszelkich odstępstw od prostoliniowości materiału, wynikających z uwolnionych po przetarciu naprężeń wewnątrzmateriałowych. Są to więc skręcenia wzdłużne – tak zwane śmigła czy też łódkowate odkształcenia poprzeczne. Obróbka takiego materiału z wykorzystaniem klasycznych strugarek prowadzi do dużych strat materiałowych, połączonych bardzo często z niezadowalającym efektem jakościowym.
Tajemnica nowej technologii strugania, mówiąc wprost krzywej tarcicy, polega na zastosowaniu specjalnej konstrukcji, segmentowych wałów posuwowych oraz segmentowych elementów dociskowych umieszczonych przed głowicami strugającymi. Wały składają się z, niezależnie zawieszonych, ryflowanych lub gładkich segmentów, dzięki czemu bez problemu dopasowuje się on do kształtu struganego materiału. Deska nie jest więc na siłę prostowana, jak w przypadku wałów jednorodnych, lecz podawana do strefy strugania w swojej naturalnej postaci. W efekcie strugane są tylko najbardziej wystające jej partie. Wadą stosowania wałów jednorodnych jest to, że materiał po opuszczeniu maszyny ma co prawda dwie ładnie wystrugane płaszczyzny, ale powraca do pierwotnego kształtu. Otrzymujemy więc dokładnie to samo, co „wpuściliśmy” minus bezpowrotnie stracony, zestrugany materiał. Z kolei niezależne zawieszenie segmentów wału gwarantuje optymalną kalibrację umożliwiającą jednoczesne i dokładne struganie z tolerancją ±0,076 mm.
Mało tego, zarówno od góry, jak i od dołu usuwana jest tak samo gruba warstwa materiału. Dodatkowa zaletą jest płynność procesu, ponieważ wyeliminowano w ten sposób, typowe dla strugania krzywej tarcicy, czasochłonne i niebezpieczne zatrzymania posuwu.
Dwa spiralne wały strugające
Maszyna dostępna jest w trzech wersjach różniących się maksymalną szerokością strugania. Wyrażony w milimetrach parametr uwidoczniony został w jej symbolu – SCP-450, SCP-600 oraz SCP-800. Oprócz tego dwa większe modele dostępne są w wariantach o różnej maksymalnej prędkości posuwu. Tak więc SCP-450 może pracować z największą prędkością wynoszącą 50 m/min. Natomiast dla SCP-600 przewidziano trzy wielkości tego parametru, czyli: 30, 50 i 60 m/min. Z kolei dla SCP-800 zarezerwowano maksymalne prędkości posuwu wynoszące 50 i 60 m/min. Bez względu na szerokość roboczą strugarki wyposażone są w trzy pary segmentowych walców posuwowych – trzy górne i trzy dolne. Są one rozmieszczone asymetrycznie, co oznacza, że „na wejściu” zamontowano dwie pary, natomiast „na wyjściu” jedną. Jednostki górne i dolne pracują dokładnie w tej samej płaszczyźnie.
Segmentowe walce posuwowe, w zależności od maksymalnej prędkości, napędzane są przez motoreduktory o mocy: 2,25; 3,75 lub 5,25 kW. W strefie podawczej dwa walce górne i dwa dolne stanowią zespoły posuwowe z jednym motoreduktorem i przekładnią łańcuchową każdy. Z kolei dwa walce w strefie odbiorczej napędzane są niezależnie. W sumie mamy więc cztery jednostki napędowe, których parametry pracy są idealnie zsynchronizowane.
Proces strugania realizowany jest przez dwie spiralne głowice o średnicy 152 mm, uzbrojone w czteroostrzowe, wymienne noże o wymiarach 15 x 15 x 2,5 mm z systemem mocowania typu Hydro-lock. Jednostki te napędzane są niezależnie, poprzez przekładnie pasowe, przez silniki, których moc dostosowana jest do maksymalnej szerokości roboczej oraz prędkości posuwu. Zaczynając od najmniejszej maszyny, są to dwa silniki o mocy 30 kW. W SCP-600 są to po dwie jednostki mające 30, 55 lub 75 kW. Natomiast obydwie wersje „osiemsetki” wyposażono w silniki o mocy 75 kW. Warto także wspomnieć, że wały strugające posiadać mogą różną liczbę spirali nożowych i w praktyce może ich być: 4, 5 lub 6. Cecha ta uzależniona jest również od szerokości strugania i prędkości posuwu. Dla ścisłości wały w SCP-450 mają po 5 spirali, w SCP–600, odpowiednio do prędkości posuwu, po 4, 5 lub 6, natomiast w SCP-800 po 5 lub 6. Całość pozwala na zestruganie z każdej strony, w jednym przejściu, warstwy materiału o grubości do 6 mm. Zarówno górne wały posuwowe, jak i górna głowica strugająca zainstalowane są na wspólnej, regulowanej w płaszczyźnie pionowej, konstrukcji. Zakres tego ruchu umożliwia struganie materiału o grubości od 4 do 140 mm. Z kolei minimalna długość obrabianych desek, wynikająca z dystansu pomiędzy walcami posuwowymi, wynosi 600 mm.
~Tomasz Bogacki