Pawilon z tulipanowca o zerowym śladzie węglowym na London Design Festival
Projekt o nazwie MultiPly mierzy się z dwoma największymi wyzwaniami współczesnych czasów – koniecznością zapewnienia mieszkań i walką o zahamowanie zmian klimatycznych. Jako rozwiązanie oferuje połączenie systemu modułowego z materiałem konstrukcyjnym zgodnym z zasadami zrównoważonego rozwoju.
MultiPly, czyli 9-metrowy pawilon w całości wykonany z amerykańskiego tulipanowca, był jednym z projektów, które można było obejrzeć od 15 września do 1 października na Londyńskim Festiwalu Designu. Składał się z przypominających labirynt elementów, które nakładają się na siebie i przenikają, aby zachęcać odwiedzających do nowego spojrzenia na sposób projektowania i budowy domów oraz miast. Konstrukcja została wykonana z paneli z drewna klejonego warstwowo (CLT), po raz pierwszy wyprodukowanych w Wielkiej Brytanii.
Wzrost liczby ludności i długie lata niewystarczającej podaży nowych lokali w Wielkiej Brytanii przyczyniły się do tego, że na rynku brakuje około 66 tys. mieszkań. W latach 2016-2017 wybudowano 184 tys. nowych mieszkań, podczas gdy powinno ich powstawać około 250 tys. rocznie. Modułowe podejście do budownictwa z klejonego warstwowo drewna liściastego, jakim jest użyty w tym wypadku tulipanowiec, może stać się odpowiedzią na obecny kryzys mieszkaniowy.
– Chcemy otworzyć publiczną debatę na temat sposobów zapobiegania zmianom środowiskowym poprzez zastosowanie innowacyjnych i przystępnych cenowo rozwiązań konstrukcyjnych – powiedział Andrew Waugh, współzałożyciel studia Waugh Thistleton, które stworzyło instalację MultiPly i od dziesięcioleci realizuje projekty z materiałów drzewnych. – Znaleźliśmy się w punkcie krytycznym, zarówno w zakresie budownictwa mieszkaniowego, jak i emisji gazów cieplarnianych. Jesteśmy przekonani, że wykorzystanie tak wszechstronnego i wysoce odnawialnego materiału, jakim jest tulipanowiec, stanowi odpowiedź na te problemy.
Zrównoważone podejście do budownictwa
43 m3 tulipanowca, z którego powstała instalacja MultiPly, może zmagazynować równowartość 30 t dwutlenku węgla, podczas gdy lasy amerykańskie potrzebują jedynie 5 min, aby zastąpić tę ilość drewna naturalnym przyrostem.
Tulipanowiec jest sprowadzany ze wschodu Stanów Zjednoczonych, gdzie lasy liściaste co minutę zwiększają swoją powierzchnię o rozmiar boiska piłkarskiego. Aktualnie ich obszar przekracza 110 mln ha, co stanowi równowartość połączonych terytoriów Francji i Hiszpanii. Ten wysoce odnawialny, a przez to przyjazny dla środowiska materiał jest jednym z najobficiej występujących gatunków amerykańskiego drewna liściastego – stanowi 7,7 proc. drzewostanu gatunków liściastych w USA. Po uwzględnieniu wyrębu, roczny przyrost tulipanowca wynosi 19 mln m3, co przekłada się na codzienny przyrost tego gatunku w ilości równej powierzchni zajmowanej przez 19 basenów olimpijskich.
Udany eksperyment
17-modułowa konstrukcja MultiPly została dostarczona na miejsce festiwalu w częściach, w płaskich paczkach, jak meble gotowe do złożenia, a następnie bez problemu zmontowana w niecały tydzień. Moduł umieszczony na szczycie wykończony został od wewnątrz termicznie modyfikowanym tulipanowcem. To pierwszy tego typu obiekt, w którym drewno modyfikowane termicznie (TMT) zostało użyte w charakterze warstwy ochronnej dla paneli CLT. Modułowość konstrukcji umożliwia demontaż pawilonu i ponowne jego złożenie w innym miejscu po zakończeniu festiwalu w Londynie.
Przeprowadzone badania i zrealizowane projekty wykazały, że panele CLT z tulipanowca, uwzględniając porównywalną wagę materiałów, są bardziej wytrzymałe niż beton i stal, a ponadto oferują możliwości różnorodnego formowania materiału. Dzięki temu idealnie nadaje się on do prefabrykacji i szybkiego montażu, skracając czas budowy o około 30 proc. Ponadto tulipanowiec jest niedrogim i łatwym do obróbki gatunkiem drewna liściastego, a przy tym niezwykle wytrzymałym.
Materiał do stworzenia instalacji MultiPly został przywieziony z USA, ale wykonaniem paneli zajął się pierwszy na Wyspach Brytyjskich zakład produkujący CLT, Construction Scotland Innovation Centre (CSIC).