Gdy w grudniu 2017 r. UOKiK ogłosił, że czołowi producenci płyt drewnopochodnych w kraju mają zapłacić gigantyczną karę za zmowę cenową, nikt zapewne nie podejrzewał, że uda się ją wyegzekwować. Po długoletniej batalii sądowej wyrok uzyskał jednak prawomocność.
W grudniu 2017 r. prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) nałożył kary finansowe na spółki z grup Kronospan i Pfleiderer za udział w kartelu cenowym na rynku płyt wiórowych i pilśniowych, działającym w latach 2008-2011. Łączna wysokość kar wyniosła blisko 136 mln zł. Kronospan Szczecinek został ukarany kwotą 60 690 248,87 zł, Kronospan Mielec musi zapłacić 39 308 643,05 zł, Pfleiderer Group Wrocław – 15 957 741,83 zł, a Pfleiderer Wieruszów – 19 804 706,50 zł. Swiss Krono (wówczas jeszcze Kronopol) uniknęło kary dzięki współpracy z UOKiK w ramach programu łagodzenia kar. Spółki odwołały się od decyzji UOKiK, jednak zarówno Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w lipcu 2023 r., jak i Sąd Apelacyjny 12 grudnia 2024 r., oddaliły ich odwołania, co oznacza, że kary są prawomocne i muszą zostać zapłacone.
UOKiK informuje, że…
– Przedsiębiorcy przez prawie cztery lata uzgadniali ceny oraz wymieniali poufne informacje, np. o dacie wprowadzenia podwyżek czy wielkości sprzedaży – tak wyrok tłumaczył ówczesny prezes UOKiK Marek Niechciał Polskiej Agencji Prasowej. Efektem zmowy na rynku płyt wiórowych i pilśniowych mogły być wyższe ceny płacone przez kontrahentów.
– Branża meblowa generuje blisko 2 proc. polskiego PKB, dlatego porozumienie mogło mieć negatywny wpływ na krajową gospodarkę.
Jak zaznaczył prezes UOKiK, postępowanie w sprawie zmowy prowadzone było również na podstawie przepisów wspólnotowych, a ostateczna decyzja była konsultowana z Komisją Europejską.
– Zgromadzone materiały dowiodły bowiem, że praktyki stosowane przez przedsiębiorców mogły mieć wpływ na handel między państwami członkowskimi UE.
Ustalenia UOKiK wskazały, że do nielegalnych uzgodnień i wymiany poufnych danych dochodziło podczas spotkań wielo- i dwustronnych oraz rozmów telefonicznych z udziałem prezesów, członków zarządu i dyrektorów handlowych. Uczestnicy procederu ustalali ceny kluczowych produktów, wymieniali się cennikami i informacjami o sprzedaży do strategicznych klientów, a także kontrolowali realizację wcześniejszych ustaleń. Nawet w trakcie kontaktów dwustronnych przekazywano informacje o warunkach sprzedaży nieobecnych konkurentów. Z ustaleń UOKiK wynika także, że szczególnie aktywny w tym procederze był Pfleiderer, który pełnił rolę pośrednika w wymianie informacji między Kronopolem a Kronospanem. Dowody zebrane w sprawie wskazują, że przedstawiciele Pfleiderer informowali telefonicznie Kronospan o spotkaniach z Kronopolem, a jednocześnie przekazywali Kronopolowi dane dotyczące Kronospanu, uzyskane od tej firmy.
Sprzeciw zainteresowanych
Z wyrokiem nie zgadza się firma Kronospan, która wydała w tej kwestii oświadczenie: „Kronospan jest rozczarowany decyzją Sądu i faktem, że liczne faktyczne i obiektywne argumenty przedstawiane przez lata nie zostały wzięte pod uwagę. Firma podtrzymuje swoje pierwotne stanowisko, że w okresie objętym postępowaniem w latach 2008-2011 nie naruszała zasad konkurencji. Kronospan niezwłocznie złoży wniosek o pisemne uzasadnienie wyroku, a po jego szczegółowym przeanalizowaniu złoży skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Od 1989 r. Kronospan zainwestował w Polsce około 3 mld euro. Nasze spółki w całym kraju zatrudniają bezpośrednio ponad 4000 osób. W ciągu 35 lat obecności w Polsce Kronospan zawsze oferował najwyższej jakości produkty wytwarzane w oparciu o najnowocześniejsze technologie, stanowiąc niezawodny łańcuch wartości i zapewniając najlepszy poziom serwisu dla wszystkich swoich partnerów biznesowych oraz klientów. Jako największy dostawca, Kronospan jest kamieniem węgielnym i filarem polskiego przemysłu meblarskiego, zatrudniającego przeszło 208 000 [pisownia oryginalna – red.] pracowników. Jesteśmy dumni z wkładu Kronospan w rozwój i wzrost polskiego przemysłu meblarskiego. Dziś polski przemysł meblarski jest liderem w Europie i numerem sześć na świecie”.
Jak podaje portal iszczecinek.pl, przychody netto ze sprzedaży w spółce Kronospan Polska w 2023 r. wyniosły 3,58 mld zł, a zysk netto 216 mln złotych.
Problem ma także Pfleiderer Wieruszów, czyli Grupa Woodeco. Nowy właściciel podkreśla, że decyzja prezesa UOKiK w odniesieniu do Grupy Woodeco dotyczy wyłącznie spółki Woodeco Wieruszów sp. z o.o., a utrzymanie kary przez Sąd następuje w okresie głębokiego kryzysu branży meblarskiej i drzewnej. Zdaniem zarządu obecne działania firmy skupiają się na realizacji ambitnego planu inwestycyjnego, którego celem jest modernizacja zakładów i wzmocnienie ich konkurencyjności. Jednak w związku z trudną sytuacją rynkową, Grupa Woodeco wolałaby przeznaczyć środki finansowe na inwestycje w rozwój branży, pracowników i lokalnych społeczności niż wypłacać zasądzoną karę. Z tego powodu spółka Woodeco Wieruszów sp. z o.o. zamierza wystąpić z wnioskiem o odroczenie terminu płatności nałożonej kary.
The end?
Czy to koniec tej historii? Po wypowiedziach zainteresowanych można zakładać, że i tak, i nie. Oczywiście wszystkim przysługuje prawo do odwołania się od decyzji sądu do Sądu Najwyższego, a patrząc na zawirowania polityczne wokół tego organu, można podejrzewać, że temat ten jeszcze zamknięty nie zostanie.
~basza
