W dniu 23 maja 2025 roku w Pradze odbyło się spotkanie przedstawicieli organizacji przemysłu drzewnego z ośmiu państw Europy Środkowo-Wschodniej. W jego wyniku podpisano wspólną Deklarację Praską, która stanowi wyraz gotowości do zacieśnienia współpracy, wzmocnienia znaczenia drewna jako odnawialnego surowca oraz wypracowania wspólnego stanowiska wobec wyzwań klimatycznych i legislacyjnych na poziomie Unii Europejskiej.
Polską Izbę Gospodarczą Przemysłu Drzewnego podczas spotkania reprezentował Rafał Ruszczyński, ekspert ds. przemysłu drzewnego, który aktywnie uczestniczył w przygotowaniu deklaracji i rozmowach prowadzonych w gronie przedstawicieli branży. PIGPD odegrała istotną rolę w zainicjowaniu oraz zbudowaniu trwałych relacji partnerskich z organizacjami z Austrii, Czech, Słowacji, Chorwacji, Słowenii, Niemiec i Węgier.
Sygnatariusze dokumentu podkreślili, że sektor oparty na zasobach leśnych odgrywa fundamentalną rolę w osiąganiu unijnych celów klimatycznych, przyczyniając się do innowacji, ochrony środowiska oraz tworzenia stabilnych miejsc pracy, zwłaszcza na obszarach wiejskich. Wspólny dokument w sposób jednoznaczny wskazuje, że zrównoważona gospodarka leśna i stabilne zaopatrzenie w drewno powinny stać się jednym z priorytetów polityki unijnej.
– Drewno to nie tylko ekologiczny materiał. To strategiczny surowiec przyszłości, pozwalający łączyć cele klimatyczne z rozwojem gospodarczym i społecznym. Bez wsparcia lokalnego przemysłu drzewnego nie uda się skutecznie przeprowadzić transformacji ku gospodarce niskoemisyjnej – podkreślił Rafał Ruszczyński, komentując podpisanie deklaracji.
Deklaracja ostrzega przed skutkami wprowadzanych regulacji, takich jak cel 10% ścisłej ochrony w ramach rozporządzenia o odbudowie przyrody. Może on doprowadzić do redukcji pozyskania drewna w UE nawet o 48%, co z kolei zwiększy zależność od importu, osłabi bezpieczeństwo surowcowe oraz zagrozi miejscem pracy w przemyśle drzewnym.
Wspólne stanowisko podkreśla również, że polityka klimatyczna nie może być realizowana kosztem zrównoważonego użytkowania zasobów. Zarządzane lasy, trwałe wyroby z drewna i rozwój ich ponownego wykorzystania stanowią jeden z najskuteczniejszych mechanizmów pochłaniania dwutlenku węgla i redukcji emisji. Rezygnacja z aktywnego zarządzania leśnego to – jak zaznaczono – fałszywa odpowiedź na zmiany klimatu.
– Ochrona przez użytkowanie – to hasło, które musi znaleźć odzwierciedlenie w prawie europejskim. Tylko poprzez racjonalne, zrównoważone wykorzystanie zasobów leśnych możliwe będzie pogodzenie ochrony środowiska z potrzebami przemysłu – mówił Marijan Kavran, reprezentant Croatian Wood Cluster.
W deklaracji znalazł się również silny głos poparcia dla rozwoju budownictwa drewnianego. Zwrócono uwagę, że drewno jako materiał budowlany powinno być traktowane na równi z innymi surowcami w regulacjach technicznych, a proces inwestycyjny nie może być obciążony zbędnymi barierami administracyjnymi. Konieczne są także inwestycje publiczne w budownictwo z drewna oraz wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw, które stanowią fundament branży.
W odniesieniu do EUDR, czyli unijnego rozporządzenia mającego ograniczać ryzyko wylesiania w łańcuchach dostaw, sygnatariusze jednoznacznie stwierdzili, że jego obecna wersja nie uwzględnia realiów europejskiego sektora drzewnego.Przepis ten nakłada bowiem nadmierne obowiązki nawet na kraje o niskim ryzyku, nie oferując jednocześnie rozwiązań adekwatnych do faktycznego zagrożenia. Dlatego organizacje apelują o włączenie EUDR do pakietu przepisów „Omnibus”, który ma na celu redukcję nadmiernej biurokracji w UE.
PIGPD, jako aktywny członek struktur europejskich, od wielu lat zabiega o lepsze rozumienie specyfiki polskiego i środkowoeuropejskiego przemysłu drzewnego na arenie międzynarodowej. Praskie spotkanie było kolejnym krokiem w budowie silnego, zintegrowanego frontu branży, który mówi wspólnym głosem w kluczowych sprawach dotyczących surowca, regulacji i przyszłości sektora.
– Deklaracja Praska to nie tylko wyraz solidarności. To dokument pokazujący, że branża drzewna potrafi działać odpowiedzialnie, merytorycznie i z myślą o przyszłości. Jesteśmy gotowi do konstruktywnego dialogu z instytucjami unijnymi i oczekujemy, że nasz głos zostanie potraktowany poważnie – podsumował Rafał Ruszczyński z PIGPD.
Wśród kluczowych punktów Deklaracji Praskiej znalazły się postulaty dotyczące:
- pełnego uznania znaczenia drewna i gospodarki o obiegu zamkniętym w unijnych strategiach klimatycznych i przemysłowych,
- konieczności przeprowadzenia ogólnoeuropejskiej oceny wpływu Europejskiego Zielonego Ładu na leśnictwo i przemysł drzewny,
- rewizji przepisów ograniczających użytkowanie lasów, które mogą prowadzić do znaczącego spadku dostępności drewna na rynku UE,
- opracowania bardziej zrównoważonych ram prawnych dla budownictwa drewnianego, w tym uproszczenia i harmonizacji norm technicznych,
- pilnego przeglądu unijnego rozporządzenia w sprawie wylesiania (EUDR), które – jak wskazano – może istotnie zagrozić unijnej biogospodarce.
~kafal
