Ulga na robotyzację wprowadzona wraz z początkiem roku z Polskim Ładem jest jedną z kilku form wsparcia dla firm, które wdrażają innowacje i inwestują w swój rozwój.
Automatyzacja procesów produkcyjnych wiąże się ze sporymi nakładami finansowymi, jednak okres zwrotu z inwestycji z roku na rok się skraca. Od nowego roku „dzięki” wzrostowi kosztów pracy, materiałów i energii wzrasta również opłacalność inwestycji w automatyzację. Od 1 stycznia br. wraz z Polskim Ładem rząd wprowadził bowiem ulgę na robotyzację jako element szerszego pakietu ulg wspierających innowacje. Skorzystanie z tej pomocy ma ułatwić sfinansowanie realizacji planów wdrożenia zrobotyzowanych i zautomatyzowanych rozwiązań produkcyjnych. Ulga przewidziana jest na kolejnych 5 lat.
Dla kogo?
Ulga na robotyzację jest skierowana do firm, które chcą zastosować roboty przemysłowe, żeby usprawnić produkcję. Ma pomagać firmom w zwiększaniu produktywności i konkurencyjności na rynkach krajowym i międzynarodowym. Kierowana jest do wszystkich przedsiębiorców (podatników podatku CIT lub PIT), niezależnie od ich wielkości i formy prowadzenia działalności. W szczególności będzie obejmowała wydatki na zakup lub leasing nowych robotów oraz niezbędnego dla tych urządzeń oprogramowania i osprzętu, a także na szkolenia związane z wdrażanymi rozwiązaniami.
Ulga uprawnia do odliczenia od podstawy opodatkowania 50 proc. kosztów uzyskania przychodów poniesionych w danym roku na robotyzację, co oznacza efektywne zmniejszenie zobowiązania podatkowego. Przy 19-proc. stawce CIT oszczędność ze skorzystania z ulgi może wynieść do 9,5 proc. kwalifikujących się do ulgi kosztów inwestycji. Kwota odliczenia nie może jednak przekroczyć dochodu uzyskanego przez przedsiębiorcę w tym roku.
Ulgę będzie można zastosować do kosztów uzyskania przychodów poniesionych na robotyzację w latach 2022-2026, czyli po raz pierwszy w rozliczeniu za rok 2022. Oznacza to, że dla ulgi istotny jest moment zaliczenia wydatku w koszty uzyskania przychodów. Jeśli więc podatnik poniósł wydatki na zaliczkę w 2021 r., ale koszt uzyskania przychodu zostanie rozpoznany w 2022 r., to dopiero w 2022 r. będzie mógł on skorzystać z ulgi.
Jak obliczyć wielkość ulgi?
Koszty uzyskania przychodów poniesione na robotyzację to koszty nabycia fabrycznie nowych robotów przemysłowych, maszyn i urządzeń peryferyjnych do robotów przemysłowych, funkcjonalnie z nimi związanych oraz do zdalnego zarządzania, diagnozowania, monitorowania lub serwisowania robotów przemysłowych (czujników i kamer). To także koszty nabycia wartości niematerialnych i prawnych, niezbędnych do poprawnego uruchomienia i przyjęcia do używania robotów przemysłowych, jak również koszty nabycia usług szkoleniowych oraz opłaty leasingowe od robotów przemysłowych.
Przedsiębiorca odlicza ulgę w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniósł koszty uzyskania przychodów poniesione na robotyzację. Żeby skorzystać z ulgi, należy złożyć wykaz poniesionych kosztów podlegających odliczeniu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie złożenia zeznania podatkowego.
Odliczeniu podlegają wydatki, które nie zostały zwrócone przedsiębiorcy w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania. Ulgę można rozliczyć w kolejnych 6 latach podatkowych, w których przedsiębiorca skorzystał lub miał prawo skorzystać z ulgi, jeżeli w danym roku podatkowym przedsiębiorca poniósł stratę albo dochód jest niższy od kwoty przysługującego odliczenia.
Kto skorzysta?
Podobne konstrukcje ulgi funkcjonują w wielu krajach na świecie. Sprawdziły się na Dalekim Wschodzie – w Korei Południowej, w Singapurze i na Tajwanie. Działają również od wielu lat w Stanach Zjednoczonych i we Włoszech, które były wzorem przy konstruowaniu propozycji dla polskich przedsiębiorców.
Zdaniem rządu, podatkowe wsparcie robotyzacji przemysłowej będzie ważnym argumentem za przeniesieniem przez zagranicznych inwestorów produkcji do Polski. Będzie również narzędziem, które pomoże polskim firmom w zwiększaniu ich produktywności i konkurencyjności na rynku wewnętrznym oraz międzynarodowym. Na uldze na robotyzację przemysłową skorzystają polskie firmy, dla których decyzja o inwestowaniu w roboty przemysłowe jest wciąż trudna ze względu na konieczność poniesienia dużych nakładów inwestycyjnych. Dzięki uldze staną się one łatwiej dostępne i relatywnie tańsze.
Według danych Międzynarodowej Federacji Robotyki, gęstość robotów w przemyśle przetwórczym w 2018 r. w Polsce – wyrażona w liczbie robotów przypadających na 10 tys. pracowników – znacząco odbiega od średniej w innych krajach regionu (np. w Czechach czy na Węgrzech).
Ulga na robotyzację przemysłową to również jedna z propozycji rozwiązania problemu, który przedsiębiorcy odczuwają coraz bardziej – zapewnienia odpowiedniej liczby pracowników. Branża drzewna i meblarska nie od dziś zmaga się z tym problemem, nawet w obliczu pandemii. Roboty przemysłowe mogą pozwolić uzupełnić braki kadrowe przy pracach ciężkich, monotonnych i wykonywanych w szkodliwych warunkach. Częściowa automatyzacja produkcji będzie nie tylko tańsza, ale także bezpieczniejsza z punktu widzenia pracowników (np. wypadki, pandemia).
Ministerstwo Finansów wprowadzając ulgę, podkreśliło, że dzięki efektywniejszemu parkowi maszynowemu, polskie firmy zwiększą zakres swojej produkcji i zatrudnią więcej wykwalifikowanych pracowników, którym będą mogły zaoferować lepsze warunki pracy, w tym także finansowe. Ponadto większa automatyzacja produkcji przyczyni się do stopniowej transformacji cyfrowej firm, która okazała się istotna w czasie pandemii z uwagi na konieczność utrzymywania dystansu społecznego. Wsparcie podatkowe zakupu robota przemysłowego będzie impulsem, który umożliwi inwestowanie przez przedsiębiorców w bardziej efektywne, długoterminowe projekty rozwojowe.
***
Przykład zastosowania ulgi (źródło: KUKA)
Skorzystanie z ulgi skutkuje obniżeniem podstawy opodatkowania do 50 proc. wydatków kwalifikowanych. Przykład liczbowy:
• wydatki inwestycyjne (koszty podatkowe): 10 000 000 PLN
• zmniejszenie CIT na skutek uwzględnienia kosztów podatkowych: 10 000 000 PLN x 19 proc. CIT = 1 900 000 PLN
• dodatkowo ulga na robotyzację – odliczenie od podstawy opodatkowania 50 proc. wydatków inwestycyjnych, efektywnie dodatkowe odliczenie bez ponoszenia dodatkowego kosztu: 50 proc. * 10 000 000 PLN*19 proc. CIT = 950 000 PLN
• podatek CIT do zapłaty zostanie pomniejszony o kwotę: 2 850 000 PLN (1 900 000 PLN + 950 000 PLN).
~ tekst i fot.: Katarzyna Orlikowska
