Uwagi branżowych stowarzyszeń do założeń nowych zasad sprzedaży drewna

Uwagi branżowych stowarzyszeń do założeń nowych zasad sprzedaży drewna

Zaproponowany przez Lasy Państwowe system sprzedaży surowca drzewnego w żaden sposób nie dba o rozwój firm przetwórczych działających na terenie Polski. Wcześniejsze wypowiedzi przedstawicieli LP są w sprzeczności z propozycją założeń ww. systemu. W tym przypadku nie ma mowy o stabilizacji, ochronie czy też o równych szansach dla producentów.

Zgodnie z ustaleniami ze spotkania Zespołu ds. Rozwoju Przemysłu Drzewnego, jakie odbyło się w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii 6 czerwca br., Lasy Państwowe 12 czerwca przedstawiły na Portalu Leśno–Drzewnym „Podstawowe założenia do zasad sprzedaży drewna na lata 2020-2021”. W odpowiedzi na ten dokument Polska Izba Gospodarcza Przemysłu Drzewnego, PKN EPAL, Ogólnopolska Izba Gospodarcza Producentów Mebli, Ogólnopolski Związek Pracodawców Przemysłu Drzewnego, Stowarzyszenie Przemysłu Tartacznego oraz Związek Producentów i Eksporterów Palet Drewnianych w Polsce przedstawiły swoje uwagi, które prezentujemy poniżej.
Zdaniem sygnatariuszy proponowane warunki sprzedaży w ciągu 2-3 lat doprowadzą do bardzo trudnej sytuacji na rynku surowca drzewnego w Polsce. Zostaną na nim tylko duże przedsiębiorstwa zagraniczne dysponujące kapitałami oraz finansowaniem niedostępnym dla polskich przedsiębiorców. Odczują to w szczególności małe lokalne przedsiębiorstwa, od lat współpracujące z Lasami Państwowymi. W krótkim okresie zaproponowany system sprzedaży może spowodować wzrost przychodów Lasów Państwowych, lecz w długim okresie może pozostawić LP na łasce dużych nabywców, którzy zaczną dyktować warunki, po jakich będą chcieli kupować drewno, aktualnie nie są w stanie tego osiągnąć z powodu działających na rynku wielu polskich przedsiębiorców, którzy konkurują z nimi o surowiec.
Dodatkowo proponowany system może spowodować spadek wpływów do budżetu z tytułu braku wpływów z podatków PIT i CIT od upadłych przedsiębiorstw, natomiast będzie generował koszty powstałe na wskutek zwolnień pracowników w likwidowanych firmach. Zostanie zwiększony eksport surowca, co powoduje jedynie zwrot VAT dla firm zainteresowanych szybkim obrotem surowca, a nie rozwojem polskiego kapitału związanego z przemysłem drzewnym.
Celem tworzonych zasad sprzedaży powinno być stworzenie warunków dla rozwoju polskich przedsiębiorstw, działających na prowincji, często w miejscach, gdzie są jedynym liczącym się pracodawcą, niekorzystających ze zwolnień podatkowych.
Proponowany system zachęci duży kapitał zagraniczny do zaoferowania cen przekraczających rynkowe, w celu wyelimi-
nowania polskiej konkurencji. Kapitał zagraniczny stać będzie na zaoferowanie wyższych cen przez kilka lat, polskich przedsiębiorców na takie działania nie stać.
Za całkowicie niezrozumiały uważa się fakt, że zgodnie z zaproponowanym systemem takie same możliwości zakupu będą mieli nabywcy, którzy nie posiadają żadnego zakładu produkcyjnego w Polsce. Czy chodzi nam o stworzenie z naszego kraju zagłębia surowcowego dla zakładów niemieckich, chińskich, szwedzkich i innych? Czy stać nas na eksport miejsc pracy i wpływów podatkowych dla innych krajów? Do tego bowiem ten system doprowadzi, następnie klient polski kupi wyroby wyprodukowane z polskiego drewna od zakładu zlokalizowanego w innym kraju.
Polska Izba Gospodarcza Przemysłu Drzewnego, PKN EPAL, Ogólnopolska Izba Gospodarcza Producentów Mebli, Ogólnopolski Związek Pracodawców Przemysłu Drzewnego, Stowarzyszenie Przemysłu Tartacznego oraz Związek Producentów i Eksporterów Palet Drewnianych w Polsce proponują:

  1. Podział puli dla przedsiębiorców: 90 proc. ilości puli ofertowej sprzedawanej w Portalu Leśno-Drzewnym, 10 proc. puli sprzedawanej w aukcjach systemowych (LP proponują podział w proporcji 80:20 proc.).
    Taki podział (90:10) daje szanse na stabilne planowanie produkcji i może być motywatorem do dalszego rozwoju. Braki w zakupie surowca stanowią największe zagrożenie dla branży, utrzymywanie propozycji Lasów Państwowych pozbawiłoby część przedsiębiorców możliwości bieżącej produkcji. Przeznaczenie 10 proc. puli z całą pewnością pozwoli na skuteczny i zbilansowany rozwój firm. Dla dużych zakładów 10 proc. wzrostu to często całkiem nowa linia technologiczna, mówimy tu o 20-50 tys. m3 dodatkowo. Pula 10 proc. to około 4 mln m3 surowca, zdecydowanie więcej niż w obowiązującej w latach poprzednich puli tzw. rozwojowej.
  2. Historia zakupów (LP proponują historię 2 lub 2,5-letnią).
    Historia zakupu powinna obejmować okres pięciu lat – 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 r.

    W ostatnim czasie powstało wiele firm, których jedynym celem było kupno drewna i odsprzedawanie go zakładom drzewnym po zawyżonych cenach. Wiele firm kupowało surowiec po klęsce tylko dlatego, że była możliwość uwzględnienia tych zakupów w historii, co powoduje, że krótka historia nie ma pokrycia w podaży. Ponadto bardzo dużo surowca, wg posiadanych przez nas danych – ponad 3 mln3, zostało sprzedanych poza Polskę. Według naszej wiedzy polskie drewno wyjeżdża obecnie głównie do Chin i Szwecji. Należy więc wydłużać historię do momentu pełnego zrównoważenia historii zakupów i podaży.
  3. Kary umowne należy pozostawić na poziomie 5 proc. wartości nieodebranego drewna (LP proponują 10 proc. wartości nieodebranego drewna).
  4. Pozostawienie wadium na poziomie roku obecnego (LP proponują wadium w wysokości od 5 do 500 tys. zł – w zależności od wielkości zakupu).
    Propozycje przedstawione przez LP odnośnie wysokości wadium są nie do przyjęcia. Wysokość wadium w wielu przypadkach może sięgnąć nawet 80 proc. wartości miesięcznych zakupów. Konieczność zamrożenia kwoty 500 tys. zł na rok lub dłużej zmusi wiele firm do zaciągnięcia kredytów bankowych, co bezpośrednio przełoży się na wzrost kosztów. Umowa zawierana z Lasami Państwowymi w pełni zabezpiecza interesy Skarbu Państwa (gwarancje bankowe, przedpłata). Rozumiemy, że pozostałe warunki finansowe, np. skonto, pozostają bez zmian. Wadium, po podpisaniu umowy, powinno zostać zwrócone przedsiębiorcom bezzwłocznie (w ciągu 14 dni).
  5. Grupy drewna do wyliczenia wielkości zakupu.
    Dodanie S2BG do drewna WK i W0 faktycznie oznacza likwidację tego sortymentu i podwyższenie jego ceny do poziomu ceny dłużycy. Jest to podstawowy sortyment do produkcji opakowań drewnianych. Grupa S2B powinna zostać jako oddzielny sortyment. Należy wyłączyć dąb czerwony oraz drewno liściaste o obniżonej jakości z grupy WDB i W liściaste.
  6. Kryterium geografii (LP proponują likwidację tego kryterium).
    Należy pozostawić kryterium geografii (15 proc.) wraz ze zwyczajem kupieckim (15 proc.).

    Wprowadzenie kryterium geografii pozwoli na ograniczenia emisji CO2 poprzez zrównoważoną sprzedaż pozyskanego na danym terenie surowca i ograniczenia w transporcie. Zabezpieczy przetwórców drewna z danego terenu przed brakiem możliwości zakupu (najbliżej punktu przerobu) niezbędnego do produkcji surowca. Zważywszy na niezwykle dynamicznie rozwijający się handel naszym surowcem i jego wywóz między innymi do Chin (kilkaset kontenerów tygodniowo), firmy zajmujące się handlem będą za wszelką cenę skupowały surowiec przede wszystkim w bliskości portów przeładunkowych.
    Tym samym cały przemysł zlokalizowany w pasie nadmorskim będzie cierpiał na niedobory, które będzie zmuszony transportować przez setki kilometrów, dodatkowo zwiększając wydalanie spalin. Już dziś w okolicach Trójmiasta, Kołobrzegu, Szczecina obserwujemy powstawanie składnic surowca, który w ogromnych ilościach czeka na transport.
    Brak tego kryterium będzie powodować większe rozproszenie rynku, większą ilość umów, zwiększone koszty po obu stronach, mniejszą znajomość przez LP swoich odbiorców, tym samym obniży się jakość przyszłego planowania w oparciu o potrzeby rynku producentów/przetwórców. Dąb oraz cenne gatunki powinny zostać wyłączone z tego kryterium, które należy zastąpić kryterium zwyczaju kupieckiego.
  7. Wyznaczanie cen.
    Zniesienie widełek cenowych jest nie do przyjęcia. Taki ruch spowoduje wojnę cenową pomiędzy firmami, każdy chcąc sobie zagwarantować odpowiednią pulę, będzie oferował jak najwyższą cenę. To jest oczywista podwyżka cen. Postulujemy utrzymanie widełek cenowych oraz obniżenie cen wyjściowych. Już dziś szwedzkie zakłady są w stanie dostarczać tarcicę w bardzo konkurencyjnych cenach, ceny surowca w Europie spadają, co jest odwrotnością działań LP. Niemieckie, czeskie firmy oferują np. buk czy też świerk w cenach o kilkanaście procent niższych niż robią to Lasy Państwowe, mówimy w takich przypadkach o cenie wraz z dowozem do zakładu.
  8. Kryterium oceny ofert.
    Organizacje branżowe nie zgadzają się, aby jedynym kryterium oceny ofert (w ramach PLD) była cena. W ten sposób preferowane są firmy o znacznych zasobach finansowych, które mogą sobie pozwolić na zakupy drewna w cenach absolutnie nieosiągalnych dla firm o mniejszym potencjale, co może prowadzić do braku surowca, zmniejszenia produkcji, zwolnień, zamknięcia zakładów. To bezpośrednio przekłada się na mniejsze dochody budżetu państwa. Brak składek ZUS, brak podatków itp. Firmy skupujące drewno w całej Polsce, których jedynym celem jest dalsza odsprzedaż, nie mogą w ten sposób być nagradzane za swoją działalność. Proponujemy ocenę ofert wg kryteriów: cena 70 proc., geografia 15 proc., zwyczaj kupiecki 15 proc. lub cena 70 proc., geografia 30 proc.

~kor