103 wrzesień 2023 R E K L AMA Komisja Europejska ustanowiła nowy limit stężenia formaldehydu w powietrzu. Rozporządzenie 2023/1464, opublikowane 14 lipca, obniża poprzednie wartości, ustalając limit emisji tej substancji na 0,062 mg/m3. Nowym limitem objęte są produkty drewnopochodne i meble jako możliwe „źródła” formaldehydu. Rozporządzenie opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 17 lipca 2023 r. zmienia załącznik XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do formaldehydu i substancji uwalniających formaldehyd. Obowiązek dla całego sektora Nowy limit jest dokładnie połową wartości wskazanej w 1989 r. przez Światową Organizację Zdrowia, która wynosi 0,124 mg/m3, na której opiera się znana i skonsolidowana klasyfikacja E1. Jest ona do tej pory nie tylko uznanym standardem sektora, ale także klasą referencyjną prawnie przyjętą przez wiele krajów europejskich. Rozporządzenie dotyczy wielu innych produktów, dla których określone są limity: na przykład dla tkanin, skór, tworzyw sztucznych lub produktów elektronicznych limit wynosi obecnie 0,08 mg/m3. Po raz pierwszy cały europejski sektor drzewny i meblarski musi przyjąć precyzyjną „zasadę” władz europejskich, która, w przeciwieństwie do klasyfikacji E1, musi być koniecznie stosowana przez wszystkie kraje europejskie. Dotyczy to również wszystkich produktów importowanych do UE. Przedsiębiorstwa naszego sektora będą miały trzy lata na dostosowanie się do nowego rozporządzenia. Okres ten jest niezbędny Europejskiej Agencji Chemikaliów do określenia, przy udziale zaangażowanych europejskich stowarzyszeń i organizacji, odpowiednich wytycznych dotyczących metod badań. Jednolitość na poziomie europejskim Większość firm spodziewała się nowej regulacji, więc jest nadal gotowa stawić czoła temu nowemu wyzwaniu. – Ograniczenie dotyczące formaldehydu z pewnością ma tę zaletę, że przywraca jednolitość na poziomie europejskim, bo firmy mają już zgodne rozwiązania dostępne na rynku dla większości swoich produktów – skomentował Omar Degoli, szef Biura Środowiska i Gospodarki o Obiegu Zamkniętym włoskiej federacji FederlegnoArredo. – Mamy nadzieję, że taka sama uwaga zostanie zwrócona na nadzór rynku z odpowiednimi kontrolami produktów i półproduktów importowanych do Europy z innych krajów, aby były zgodne z nowymi limitami. – Wytyczne, które określą władze europejskie, pozwolą nam wkrótce korzystać również z tzw. metod „pochodnych”, upraszczając procedury i pomagając firmom w niezbędnych kontrolach analitycznych – stwierdza Franco Bulian, dyrektor generalny Catas. – Tak rygorystyczne środki określone przez Europę zmienią również porównanie z innymi limitami międzynarodowymi. Jeśli przed nowym rozporządzeniem UE generalnie przekraczaliśmy limity obecnie stosowane na rynku amerykańskim, teraz sytuacja jest odwrotna, a konsekwencje nie są łatwe do przewidzenia. Nowe rozporządzenie pokazuje, jak zdecydowanie Europa zmierza w kierunku konkretnych działań na rzecz bezpieczeństwa produktów. Niedawne przepisy, mające na celu ograniczenie stosowania diizocyjanianów w takich produktach, jak kleje i farby lub działania podejmowane w odniesieniu do melaminy wyraźnie pokazują silną uwagę Unii Europejskiej, skierowaną na kwestie bezpieczeństwa, które dotyczą również naszego sektora. Rakotwórczy, ale… niezbędny półprodukt metaboliczny Formaldehyd jest wysoce reaktywnym gazem w warunkach temperatury otoczenia i ciśnienia atmosferycznego. Jest sklasyfikowany jako substancja rakotwórcza kategorii 1B, o ostrej toksyczności, działająca na skórę żrąco i uczulająco. Jest to substancja chemiczna produkowana w dużych ilościach, o szerokim spektrum zastosowań. Jest ona również wytwarzana endogennie w organizmach ludzi i zwierząt, i stanowi niezbędny półprodukt metaboliczny we wszystkich komórkach. 98 proc. formaldehydu produkowanego w Unii lub importowanego do Unii wykorzystuje się w charakterze półproduktu w procesie produkcji żywic na bazie formaldehydu, tworzyw termoplastycznych i innych substancji chemicznych, które mają szerokie zastosowania. Żywice na bazie formaldehydu wykorzystuje się w procesie produkcji szerokiej gamy wyrobów, które mogą w rezultacie uwalniać formaldehyd. Wykorzystuje się go przede wszystkim w procesie produkcji płyt drewnopochodnych, gdzie pełni funkcję środka wiążącego cząstki drewna. Tego rodzaju żywice stosuje się również w procesie wytwarzania innych produktów na bazie drewna, takich jak meble i panele podłogowe, a także w procesie wytwarzania tapet, pianek, części do pojazdów drogowych i statków powietrznych, wyrobów włókienniczych i produktów skórzanych. Formaldehyd jest substancją naturalnie występującą w organizmach żywych. Może być ponadto uwalniany poprzez rozkład substancji naturalnie obecnych w materiałach używanych do produkcji danego wyrobu, np. w wyniku degradacji ligniny w litym drewnie. Przyjęto więc, że formaldehyd emitowany wyłącznie ze względu na jego naturalne występowanie lub naturalne występowanie substancji uwalniających formaldehyd w materiałach, z których wytwarzane są te wyroby, zostanie wyłączony z zakresu przedmiotowego ograniczenia. Emisja z płyt i mebli Komisja Europejska wzięła pod uwagę, że płyty drewnopochodne i wyroby wykonane z płyt drewnopochodnych lub inne wyroby drewnopochodne, a także meble zawierające drewno lub inne materiały, w procesie produkcji których wykorzystuje się formaldehyd innego rodzaju niż występujący naturalnie, stanowią główne źródło emisji formaldehydu do powietrza w pomieszczeniach, w szczególności w nowo wybudowanych domach. Dlatego ustanowienie niższej wartości granicznej emisji dla tego rodzaju wyrobów i dla produktów składających się z więcej niż jednego wyrobu, które stanowią największe źródło emisji formaldehydu do powietrza w pomieszczeniach, stanowi odpowiednie rozwiązanie zapewniające ogółowi społeczeństwa wyższy poziom ochrony przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów społeczno-gospodarczych dla tych sektorów, które nie przyczyniają się w równie dużym stopniu do generowania tych emisji. – W związku z powyższym – napisano w rozporządzeniu – Komisja stwierdza, że najwłaściwszym ogólnounijnym środkiem służącym zmniejszeniu ryzyka związanego z obecnością formaldehydu w powietrzu w pomieszczeniach i wewnątrz pojazdów drogowych jest ustanowienie ograniczenia polegającego na wyznaczeniu dopuszczalnej wartości stężenia formaldehydu uwalnianego z mebli i wyrobów drewnopochodnych na poziomie 0,062 mg/m3, które miałoby zastosowanie do całego produktu złożonego i które obowiązywałoby również wewnątrz pojazdów drogowych, a także dopuszczalnej wartości stężenia formaldehydu uwalnianego ze wszystkich innych wyrobów na poziomie 0,080 mg/m3. Odroczenie i wyłączenia Aby złagodzić negatywne skutki i obniżyć koszty dla dotkniętych sektorów, a także aby zapewnić zainteresowanym stronom wystarczającą ilość czasu na wdrożenie ograniczenia, Komisja uznała za stosowne odroczenie terminu rozpoczęcia jego stosowania we wszystkich sektorach o 36 miesięcy, a jeśli chodzi o pojazdy drogowe, zdecydowano się na odroczenie terminu rozpoczęcia stosowania ograniczenia o 48 miesięcy. Z unijnego rozporządzenia wynika, że nie będą mogły być wprowadzane do obrotu po 6 sierpnia 2026 r. wyroby, jeżeli stężenie formaldehydu uwalnianego z nich przekracza: 0,062 mg/m3 w przypadku mebli i wyrobów drewnopochodnych oraz 0,080 mg/m3 w przypadku wyrobów innych niż meble i wyroby drewnopochodne. Wymagań tych nie będzie stosować się w stosunku do wyrobów, w których formaldehyd lub substancje uwalniające formaldehyd są tylko naturalnie obecne w materiałach, z których wytwarzane są wyroby, wyrobów przeznaczonych wyłącznie do stosowania na świeżym powietrzu w możliwych do przewidzenia warunkach, stosowanych w budownictwie, wykorzystywanych wyłącznie poza okryciem budynku i pokryciem paroszczelnym, które nie emitują formaldehydu do wnętrza budynku, wykorzystywanych wyłącznie do zastosowań przemysłowych lub profesjonalnych, o ile ich wykorzystywanie w możliwych do przewidzenia warunkach stosowania nie skutkuje narażeniem ogółu społeczeństwa na oddziaływanie uwalnianego z nich formaldehydu oraz wyrobów będących produktami biobójczymi, środków ochrony indywidualnej, przeznaczonych do bezpośredniego lub pośredniego kontaktu z żywnością i wyrobów już używanych. Określono także zasady pomiaru stężenia formaldehydu uwalnianego z wyrobów w powietrzu komory badawczej w temperaturze 23 ±0,5°C, wilgotności względnej 45 ±3 proc., przy współczynniku obciążenia wyrażonym jako stosunek łącznej powierzchni próbki do objętości komory badawczej 1 ±0,02 m2/m3. Ten współczynnik obciążenia wykorzystuje się do badania płyt drewnopochodnych. Musi być też zapewniona odpowiednia częstotliwość wymiany powietrza w komorze badawczej. Rozporządzenie 2023/1464 wiąże w całości i musi być bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. l Limit formaldehydu zmniejszony o połowę ROZPORZĄDZENIE KOMISJI UE | Trzy lata na dostosowanie się do nowych wymagań Nowe europejskie rozporządzenie zmniejsza o połowę limit emisji formaldehydu w powietrzu, którym objęte są produkty drewnopochodne i meble, jako możliwe „źródła” formaldehydu. Jerzy Piątkowski
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz