8 Z kraju listopad 2023 R E K L AMA Od momentu ogłoszenia w 2015 r. konkursu na projekt nowego budynku edukacyjnego w Leśnym Ogrodzie Botanicznym w Marszewie koło Gdyni do zakończenia prac budowalnych i oddania obiektu do użytku jesienią tego roku minęło 8 lat. – Projekty budowlany i wykonawczy zostały opracowane w 2016 roku – tłumaczy arch. Marcin Gierbienis z pracowni architektonicznej Gierbienis + Poklewski, która zaprojektowała budynek. – W tym samym roku uzyskano pozwolenie na budowę. Przeszkodą w szybkiej realizacji były zakończone niepowodzeniem pierwsze przetargi, co było związane z trudnościami w zakresie realizacji przedsięwzięcia w technologii CLT. Trudne wyzwania Na rozstrzygnięty przetarg inwestycja musiała poczekać do końca 2020 r., gdy zostało wyłonione Przedsiębiorstwo Budowlane TB.Invest. – Wyzwaniem już na etapie opracowania dokumentacji, zgodnie z przyjętymi wytycznymi, było znalezienie konstruktora, który posiadałby wiedzę i doświadczenie w opracowaniu konstrukcji w technologii CLT – wyjaśnia architekt. – Drugim trudnym elementem projektu była elewacja z desek opalanych. O ile na świecie były realizowane budynki w takim wykończeniu, to w Polsce w 2015 roku opalane drewno spotykane było w meblach i elementach wnętrz. Wówczas było również mało firm, które zajmowałyby się wykonywaniem takiego produktu jako elewacji. Dzięki współpracy z lokalną firmą Custom Zole udało się przygotować próbki fasady, które zostały wykorzystane zarówno do oceny estetycznej rozwiązania, jak i do badań w Instytucie Techniki Budowlanej. Ostatecznie uzyskane zostało jednostkowe dopuszczenie deski pokrytej konkretnym produktem, który zapewnił oczekiwane parametry odporności ogniowej. Ostatnim wyzwaniem, z którym musiała się zmierzyć inwestycja, był trudny okres, w jakim nastąpiła jej realizacja, gdy niedługo po rozpoczęciu prac ziemnych zaczęła się agresja Rosji na Ukrainę. Skutki konfliktu – te polityczne, jak i gospodarcze – miały swój wpływ na logistykę i koszty budowy. Dzięki ścisłej współpracy pomiędzy inwestorem, architektami a generalnym wykonawcą możliwe było ukończenie inwestycji bez widocznych kompromisów i nie umniejszając założeń koncepcji. Konkurs architektoniczny Projekt został wyłoniony w ramach konkursu architektonicznego zorganizowanego w 2015 r. przez Nadleśnictwo Gdańsk z siedzibą w Gdyni. Koncepcja przedstawiona przez Gierbienis + Poklewski została doceniona ze względu na architekturę i jakość przyjętych rozwiązań. Nagrodę przyznano za inspirujący pomysł na zagospodarowanie terenu wraz z kompozycją rozproszonej zabudowy „zagrodowej” oraz rozwinięcie koncepcji brył, konstrukcji, materiałów wykończeniowych i barwy budynków. Projekt zwracał uwagę przede wszystkim propozycją użycia, wówczas dopiero zyskującej popularność, technologii prefabrykatów z drewna klejonego krzyżowo jako konstrukcji oraz oryginalnej elewacji wykończonej wspomnianymi deskami modrzewiowymi opalanymi metodą Shou Sugi Ban. W 2016 r., kiedy rozstrzygnięty został konkurs, był to pierwszy projekt użyteczności publicznej, który miał być zrealizowany w całości w technologii CLT, jak również z wykończeniem z desek opalanych. CLT w roli głównej Budynek główny zrealizowano w całości z prefabrykatów wielkogabarytowych z drewna laminowanego krzyżowo. Jest to technologia coraz popularniejsza na świecie, ale wówczas pierwszy raz całościowo zastosowana w Polsce w obiekcie użyteczności publicznej. Konstrukcje CLT wyróżniają: znakomita wytrzymałość w stosunku do przekroju przegrody, bardzo dobre parametry akustyczne i termiczne, a także wynikający z prefabrykacji krótki czas montażu. Technologia CLT pozwala uzyskać mniejsze przekroje przegród i ścian działowych, oszczędzając powierzchnię, ale też osiągnąć mniej elementów konstrukcyjnych, większe rozpiętości pomieszczeń, przestrzenie bez podparć lub poprzez dziurawienie stropów, uzyskując przestrzenie wysokie na dwie kondygnacje. W taki sposób zrealizowana została sala ekspozycyjno- -konferencyjna w Marszewie. – Wykorzystanie technologii CLT umożliwiło stosowanie prefabrykacji, pozwalając na przygotowanie elementów budynku poza placem budowy, ich wygodny transport oraz skrócony proces realizacji, co przekłada się na mniejsze koszty i wpływ na środowisko – stwierdza arch. Damian Poklewski-Koziełł. – Wszystkie elementy poprzez sposób pakowania były czytelnie oznaczone i łatwe do wyodrębnienia. Podczas budowy potrzebny był tylko jeden niewielki dźwig do podniesienia elementów na montaż piętra, a także nie była wymagana dodatkowa ilość pracowników. Ze względu na stosunkowo niską wagę te prefabrykowane elementy drewniane mogą mieć bardzo duże wymiary. Ponieważ nie wymagają one dodatkowego wykończenia, pominięte są późniejsze prace, np. związane z cięciem płyt, murowaniem czy tynkowaniem. Idea łącząca las i drewno – Leśny Ogród Botaniczny jest leśny nie tylko z nazwy – informuje dr Joanna Błoch-Orłowska, botanik i edukator z Nadleśnictwa Gdańsk. – Zdecydowaną większość jego 50 ha powierzchni zajmują lasy. Są też tematyczne kolekcje roślinne, które prezentują poszczególne gatunki oraz fragmenty zbiorowisk roślinnych – leśnych i tych związanych z kompleksami lasów. Budynek powstał z potrzeby powiększenia jego zaplecza. Poza funkcją ogrodową, pełni rolę ośrodka edukacji Nadleśnictwa Gdańsk. Ogród odwiedza rocznie ponad 30 000 osób. Myślenie o edukacji leśnej zostało przedłużone na realizację budynku, który mógłby stanowić element edukacyjny, pokazując potencjał i różnorodność zastosowania drewna w budownictwie. Czarna stodoła Budynek został zrealizowany dokładnie w miejscu wyburzonego starego, zakładając jak najmniejszy wpływ na zastany, naturalny ekosystem. Aby uniknąć realizacji wielkogabarytowego obiektu, powstał zespół rozproszonych brył, które zostały spięte jednorodnym ogrodzeniem, tworząc dwa różne w charakterze dziedzińce. Wszystkie wejścia do budynku odbywają się poprzez składane bramy. Bryły tworzące zabudowę to kubatury nawiązujące swoją formą do archetypu stodoły. Na główny budynek składają się dwie największe bryły, połączone ze sobą szklaną przełączką. W pierwszej – wejściowej – zlokalizowano hol z recepcją i salą wielofunkcyjną na piętrze. Druga to przede wszystkim przestrzeń ekspozycyjno-konferencyjna o dwóch wysokościach. W części wysokiej można organizować spotkania i wydarzenia związane z działalnością ogrodu i nie tylko. Budynek nie ukrywa swojej konstrukcji. Pomieszczenia nie posiadają sufitów podwieszanych, równocześnie eksponując część technologiczną. Podobnie widoczne są elementy techniczne stalowych łączników elementów drewnianych z płytą fundamentową oraz między sobą. Prefabrykaty CLT pozostają widoczne we wnętrzu, także odsłaniając swoją rolę. W ten sposób widoczne są kierunki ich usłojenia w zależności od konstrukcyjnego układu. Ponad otworami widać belki, a w niektórych miejscach, jak np. w stropach, przekroje płyt. – Cieszymy się, że od momentu pojawienia się koncepcji projekt wzbudzał dyskusje – podkreśla arch. Marcin Gierbienis. – Te komentarze często były bardzo przychylne, zarówno ze strony profesjonalistów, jak i potencjalnych odbiorców budynku. Wiele osób pytało, spoglądając na długi okres od koncepcji z 2015 roku do decyzji o budowie, czy projekt jeszcze jest aktywny, czy ma szansę na realizację. Byliśmy jednocześnie przygotowani na kontrowersję, jaką mogła wywołać zwęglona fasada, gdyż mieliśmy również doświadczenia w rozmowach z klientami, że całkowicie czarna elewacja budzi pesymistyczne skojarzenia. W okresie oczekiwania na realizację opalana deska stała się jednak materiałem częściej wybieranym, a także powstało wiele firm oferujących tego typu produkt. Ostatecznie odbiór fasady u osób odwiedzających jeszcze wówczas nieskończony budynek, był pozytywny. l Wykorzystanie technologii CLT umożliwiło stosowanie prefabrykacji REALIZACJE | Projekty budowlany i wykonawczy zostały opracowane w 2016 roku Oddano do użytku budynek edukacyjny w Leśnym Ogrodzie Botanicznym w Marszewie k. Gdyni, którego konstrukcję i ściany działowe wykonano w technologii CLT, zaś elewację wykończono deskami modrzewiowymi opalanymi metodą Shou Sugi Ban. Katarzyna Orlikowska Na obiekt składa się kilka brył budynku. Technologia CLT pozwala wykonać zarówno ściany konstrukcyjne, działowe, jak i stropy, zachowując jednolity i przestrzennie otwarty charakter wnętrz. fot. Fotomohito fot. Fotomohito
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz