4 Z kraju wrzesień 2023 Pewne dostawy drewna okrągłego z Niemiec do Polski s. 8 | Sklejka z perspektywami s. 16 | Ciesielskie targowanie w Chochołowie s. 18-19 R E K L AMA Trwający od stycznia 2018 r. proces rewizji Krajowego Standardu Gospodarki Leśnej FSC w Polsce prowadzony jest w oparciu o Ogólne Wskaźniki Międzynarodowe oraz Zasady i Kryteria FSC Wersja 5, zgodnie z obowiązującą w FSC procedurą transferu i uwzględnieniem szerokich konsultacji publicznych. Stał się on w pewnym stopniu powodem niezadowolenia PGL Lasy Państwowe, którego kolejne dyrekcje regionalne rezygnują z kontynuowania umów na certyfikację lasów w systemie FSC i wypowiadają umowy licencyjne. Zmieniają się warunki i standardy Ponad 70 proc. naszych lasów było do zeszłego roku certyfikowanych od 20 lat w tym systemie, ku zadowoleniu nabywców drewna, szczególnie eksporterów wyrobów drzewnych. A aż 2 500 polskich jednostek posiada certyfikat łańcucha dostaw FSC CoC, co plasuje nasz kraj na 3. miejscu w świecie. Od tych ogólnych informacji rozpoczął swoją prezentację dr inż. Marek Rzońca, koordynator FSC w Polsce ds. leśnictwa podczas webinarium „Rewizja Standardu FSC dla Polski – stan i perspektywy”, dostępnego dla wszystkich zainteresowanych, odbytego on-line 23 sierpnia. Omówił krótko przyczyny rewizji standardów międzynarodowych i krajowych, dokonywanych z powodu zmian warunków środowiskowych, przyrodniczych, prawnych i społecznych. Istotny jest także postęp w naukach leśnych. W ślad za rewizjami ogólnych standardów FSC dokonywane są rewizje standardów krajowych. – Dlatego w 2018 roku rozpoczął się proces rewizji Krajowego Standardu Gospodarki Leśnej FSC w Polsce, w skład którego weszło 10 przedstawicieli LP, lasów prywatnych, przemysłu drzewnego, przyrodniczych organizacji pozarządowych i związków zawodowych – mówił Marek Rzońca. – Grupa ta podejmowała decyzje na podstawie konsensusu, który rozumiany jest jako powszechna zgoda co do uznania propozycji, przy braku trwałego sprzeciwu wobec niej. Grupa dostosowywała zaproponowane treści wskaźników międzynarodowych do polskich realiów, w oparciu o instrukcje dla opracowujących standard. Każdy ze wskaźników był analizowany i mógł zostać przez grupę odrzucony, przyjęty bez zmian lub zaadaptowany, zgodnie z procedurą transferu FSC. Grupa mogła również dodać nowy wskaźnik oraz dbała, aby wskaźniki w Krajowym Standardzie uwzględniały aspekty prawne, przyrodnicze, społeczne i ekonomiczne gospodarki leśnej prowadzonej w Polsce. Dodatkowo utworzone zostało Forum Konsultacyjne, w którym uczestniczyć mogli wszyscy zainteresowani. Cztery wersje projektu Na początku 2019 r. szerokim konsultacjom publicznym poddany został projekt nr 1 Krajowego Standardu. Na podstawie zebranych 2 000 unikalnych uwag i komentarzy od ponad 300 interesariuszy, Grupa Opracowująca Standard przygotowała drugi projekt Krajowego Standardu, który latem 2021 FSC poddało znowu konsultacjom publicznym. Tym razem wypowiedziało się 112 interesariuszy, zgłaszając 918 uwag. Przeprowadzono także testy terenowe w trzech lokalizacjach – LP Ujsoły, LP Wyszków oraz LZD Siemianice. Grupa spotykała się także z ekspertami, głównie leśnikami, przyrodnikami i biologami, wsłuchując się w ich uwagi i spostrzeżenia. W lutym 2022 r., z uwagi na brak porozumienia w Grupie Opracowującej Standard co do kilku zapisów w projekcie Krajowego Standardu i niemożliwość przedstawienia przez Grupę planu finalizacji standardu, FSC International podjęło decyzję o jej rozwiązaniu i ukończeniu standardu w oparciu o alternatywne procedury rewizji standardu. Dlatego powołano Techniczną Grupę Roboczą, składającą się z trzech przedstawicieli jednostek certyfikujących gospodarkę leśną w systemie FSC dla wypracowania polskiego standardu, dostosowanego do krajowych warunków. Podstawą jej prac był ostatni opracowany projekt standardu oraz wyniki testów terenowych i materiały z konsultacji publicznych. Na tej podstawie TGR przygotowała trzeci projekt standardu, który został opublikowany w połowie minionego roku i w lipcu oraz sierpniu przeprowadzono trzecią turę konsultacji publicznych. Uczestniczyło w nich 117 interesariuszy i odnotowano 380 uwag. W grudniu zaproponowano przeprowadzenie dodatkowych konsultacji wybranych wskaźników, budzących najwięcej emocji lub opinie były najbardziej skrajne. W efekcie 27 interesariuszy przekazało 460 uwag. W rezultacie powstał IV projekt standardu, który został w maju przekazany do centrali FSC International w celu jego oceny merytorycznej i formalnej, która ma potrwać do listopada 2023 r. Koordynator podał, że łącznie zgłoszono około 30 000 uwag, w tym parę tysięcy unikalnych, jednostkowych uwag, przeanalizowanych przez obie grupy robocze, i część z nich została uwzględniona podczas testów terenowych. Dodał, że nadal obowiązuje w naszym kraju standard z 2013 r. Przybliżona data publikacji nowego standardu to luty 2024 r., wejścia w życie – maj 2024, a potem 12-miesięczny okres przejściowy, podczas którego obowiązywałyby dwa standardy – obecny i nowy. Czyli nowy obowiązywałby dopiero od kwietnia 2025 r. Wybrane uwagi interesariuszy Interesująca była prezentacja kluczowych uwag poszczególnych grup. Ze strony przemysłu drzewnego napływały obawy, że standard FSC może zmniejszyć ilość drewna dostępnego na rynku, że może stwarzać pewne ograniczenia, ale powinny one być bardziej elastyczne dla zarządców lasów. Obawiano się, że pozostawienie dużej ilości martwego drewna może być marnotrawstwem, że zbyt duży procent drzewostanów ma mieć charakter referencyjny oraz że może dojść do ograniczenia podaży drewna jesionu i olchy. Wiele z tych uwag zostało uwzględnionych, podobnie jak zarządców lasów, głównie LP, zwracających uwagę na nieprecyzyjne zapisy, zbyt dużą ingerencję społeczności lokalnej w gospodarkę leśną, zbyt szeroką definicję „pracownika” oraz uważających, że definicje powinny odzwierciedlać prawo polskie i UE. Kwestionowano pojęcie i wielkość drzewostanów Nowy Standard Gospodarki Leśnej FSC wciąż nieustalony WEBINARIUM | Czwarty projekt przesłany do FSC International nie jest ostateczną wersją standardu Łącznie zgłoszono przez prawie 6 lat około 30 000 uwag, w tym parę tysięcy unikalnych, jednostkowych zastrzeżeń, przeanalizowanych przez dwie grupy robocze i część z nich została uwzględniona w projektach oraz podczas testów terenowych. Janusz Bekas
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz