Ponad 300 uczestników Polskiego Kongresu Leśnego miało możliwość wysłuchania on-line 19 prelegentów zgrupowanych w czterech sesjach tematycznych i panelu dotyczącym lasów i leśnictwa w Polsce.
Zorganizowany w maju on-line pierwszy Polski Kongres Leśny, składający się z czterech sesji tematycznych: Gospodarka leśna i certyfikacja, Przemysł drzewny i certyfikacja, Ochrona przyrody, lasu i środowiska oraz Właściciele lasów, przebiegał pod hasłem „Nowy ład polskiego leśnictwa”. Uczestnicy z sektora leśnego mogli w sposób merytoryczny i kulturalny wymienić się swoimi spostrzeżeniami, w jaki sposób polepszyć funkcjonawnie leśnictwa, przemysłu drzewnego i ochrony przyrody w Polsce. Podczas Kongresu panowała kulturalna oraz merytoryczna atmosfera; organizatorzy mają nadzieję, że zagości ona na stałe w dyskusjach dotyczących sektora leśnego w naszym kraju, gdzie często bywa burzliwie.
Pierwszą prezentację podczas sesji dotyczącej gospodarki leśnej, przedstawił Waldemar Spychalski – wieloletni przedsiębiorca leśny. W swoim wystąpieniu poruszył problemy wysokości wynagrodzenia dla drwala, które powinien otrzymać jego pracodawca od zlecającego zamówienie, tj. często jednostki Lasów Państwowych. Aby drwal mógł otrzymać 20 zł, pracodawca (zakład usług leśnych) powinien otrzymać od Lasów Państwowych około 50-60 zł, w celu pokrycia kosztów zatrudnienia oraz ekwiwalentu za zużycie pilarki. Z prezentacji Waldemara Spychalskiego można było się dowiedzieć, że kierownictwo Lasów Państwowych nie respektuje takich warunków, płacąc zaniżone stawki dla zewnętrznych pracowników leśnych, na poziomie 20 zł za godzinę, podczas gdy dla pracowników samych Lasów Państwowych na stanowiskach robotniczych ta stawka wynosi właśnie 50 zł. Zwrócił uwagę na problem szarej strefy w usługach leśnych czy pracę w pośpiechu i nadgodzinach, prowadzącą niestety do wypadków w lesie. Jako przyczynę zaniżanego wynagrodzenia dla pracowników leśnych wskazał ponadto wysokie zatrudnienie oraz względnie wysokie zarobki w administracji leśnej w stosunku do strefy produkcyjnej.
Podczas sesji dotyczącej przemysłu drzewnego swoją prezentację wygłosił Łukasz Tymendorf z firmy Egger, który omówił mocne i słabe strony systemu sprzedaży drewna w Polsce z perspektywy kupującego. Podkreślił mankamenty systemu sprzedaży drewna panującego w Lasach Państwowych, dotyczące na przykład trudności w budowaniu historii zakupów, problemów w zrozumieniu i interpretacji algorytmów systemu czy często zmieniających się zasad sprzedaży. Wspomniana była również kwestia pogodzenia dwóch różnych rzeczywistości w Polsce, a mianowicie małych zakładów kupujących 3 proc. całego drewna od Lasów Państwowych (zakupy do 1 000 m3, dokonywane przez 56 proc. wszystkich kontrahentów LP) oraz dużych zakładów zakupujących ponad połowę surowca drzewnego (100 firm kupujących ponad 50 000 m3 rocznie).
Sesję poświęconą ochronie przyrody rozpoczęła Marta Jagusztyn z inicjatywy Lasy i Obywatele, która zaprezentowała temat współudziału społeczeństwa w procesie decyzyjnym o lasach w Polsce. Zaprezentowała wyniki badań pokazujące, że 39 proc. polskiego społeczeństwa deklaruje gotowość zaangażowania się w konsultacje społeczne dotyczące sposobu zarządzania lasami w pobliżu zamieszkania.
Sesję dotyczącą właścicieli lasów zapoczątkował Władysław Pędziwiatr z Polskiego Związku Zrzeszeń Leśnych, który zaprezentował realia oraz wyzwania stojące przed prywatnymi właścicielami leśnymi. Podczas tej sesji zaprezentował się również organizator Kongresu – Rafał Chudy, który przedstawił, na czym polega zjawisko zbędnej straty społecznej w warunkach państwowego monopolu kontrolującego podaż surowca drzewnego. Pokrótce przedstawił trzy potencjalne rozwiązania na zmniejszenie straty dobrobytu w Polsce, polegające na: zmianie zasad krajowego handlu surowcem drzewnym (np. wprowadzenie długoterminowych kontraktów z dużymi producentami produktów drzewnych, rezygnacja z historii zakupu), reformie leśnej (m.in. restytucja bądź kompensacja wywłaszczonych po 1944 r. właścicieli lasów prywatnych) czy stworzenie warunków dla inwestycji w aktywa leśne w Polsce (likwidacja prawa pierwokupu przez Lasy Państwowe na rzecz np. sąsiada, jak to obowiązuje na Litwie).
Spore zainteresowanie uczestników Kongresu wzbudziły prezentacje profesora Jacka Siry oraz Roberta Grali ze Stanów Zjednoczonych, którzy przedstawili, jak wygląda sektor leśny w południowo-wschodniej części USA. To największy rynek drzewny na świecie – pozyskanie drewna około 340 mln m3, z czego 98 proc. drewna pochodzi z lasów prywatnych.
Polski Kongres Leśny zakończył się panelem na temat przyszłości lasów i leśnictwa w Polsce, podczas którego dyskutowano o narastającym kryzysie w ochronie przyrody i lasów w Polsce, możliwościach rozdzielenia funkcji produkcyjnej od ochronnej w polskich lasach czy o sytuacji kadrowej oraz upolitycznieniu w Lasach Państwowych. Polski Kongres Leśny odbył się pod patronatem „Gazety Przemysłu Drzewnego”.
~kafal
