Wychodząc naprzeciw potrzebom rynku, zarówno w zakresie wykorzystania surowca, jak i jego pozyskania, Lasy Państwowe przygotowały projekt zmian w warunkach technicznych na drewno kłodowane liściaste.
Na stronach Portalu Leśno-Drzewnego pod koniec kwietnia pojawił się komunikat dotyczący projektu zmian w warunkach technicznych na drewno kłodowane liściaste. Jak czytamy w uzasadnieniu, „propozycja zmian w warunkach technicznych na drewno wielkowymiarowe kłodowane liściaste związana jest z koniecznością̨ reagowania na potrzeby rynku drzewnego w powiązaniu z możliwościami mechanizacji prac leśnych oraz rosnącymi kosztami pracowniczymi. Technologia pozyskiwania, w której dominującą rolę odgrywają harwestery, pozostaje nie bez znaczenia dla sortymentacji. Obecnie około 50 proc. drewna pozyskiwane jest z wykorzystaniem maszyn wielooperacyjnych; należy spodziewać się jedynie wzrostu tej wartości. Tendencje zmian dążą do uproszczeń w zasadach pomiaru, z pomiaru posztucznego i w sztukach grupowo, w kierunku pomiaru drewna w stosach. Zatem rewizja warunków technicznych jest kluczowa dla racjonalnego połączenia możliwości zwiększenia wydajności pracy w lesie z jakością nie ograniczającą przemysłowego wykorzystania drewna”.
Początek proponowanych, i uzasadnionych, zmian datować można na rok 2017, kiedy to wskutek klęski, która nawiedziła RDLP w Gdańsku, Toruniu, Szczecinku i Poznaniu, wprowadzono możliwość pozyskiwania tego sortymentu właśnie maszynowo, w celu usprawnienia jego wywozu z terenów leśnych, bez narażenia surowca na deprecjację czy inne zagrożenia z zakresu związanego z ochroną lasu. Dwa lata później, na mocy Zarządzenia nr 51, wprowadzono drewno wielkowymiarowe kłodowane liściaste do zbioru warunków technicznych stosowanych w obrocie surowcem drzewnym we wszystkich jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych. Obecny projekt jest kolejnym krokiem ewolucyjnym w tej materii.
Projekt oparty na doświadczeniach i danych
Jak czytamy w dalszej części uzasadnienia, „Zgodnie z koncepcją zapoczątkowaną we wcześniejszych latach drewno wielkowymiarowe kłodowane liściaste to surowiec przeznaczony do pozyskania z wykorzystaniem technologii mechanicznej. Przewiduje się uzyskiwanie ww. sortymentu w ramach cięć rębnych w drzewostanach mieszanych, z dominującym udziałem gatunków iglastych, w których drzewa liściaste cechuje średnia jakości techniczna oraz w ramach cięć przedrębnych począwszy od III klasy wieku.
Przedstawiony projekt «Warunków Technicznych na drewno wielkowymiarowe kłodowane liściaste» powstał w oparciu o opinie i uwagi zebrane w czasie prowadzonych w 2023 roku wizyt studyjnych w 6 krajowych zakładach nabywających i przetwarzających surowiec wielkowymiarowy kłodowany liściasty”. W ramach tych wizyt gromadzono niezbędną wiedzę dotyczącą możliwości przetwarzania surowca liściastego, słuchano oczekiwań odbiorców, poznawano ograniczennia technologiczne w przetwórstwie drzewnym oraz pochylano się nad kwestiami wymagań jakościowych co do wytwarzanych produktów. Według danych Lasów państwowych, w samym tylko okresie 2022–23 ogółem w jednostkach LP sprzedano ponad 192 tys. m3 surowca wielkowymiarowego kłodowanego liściastego, z czego odwiedzone firmy zakupiły ponad 35 tys. m3, co stanowi więcej niż 18% ogólnej ilości.
Koncentracja na jakości sortymentów
Zaprezentowane w projekcie – poddanym pod dyskusję wszystkich zainteresowanych – zmiany w warunkach technicznych „koncentrują się na określaniu jakości sortymentów z wykorzystaniem wad widocznych na czołach sztuk, ze względu na ograniczoną możliwość oceny wad występujących na pobocznicy. Przewiduje się wyłącznie pomiar ilości drewna w stosach.
Utrzymano wyrabianie surowca w dwóch osobnych klasach jakości C i D, przy czym klasa C stanowi ofertę obejmującą surowiec kłodowany o minimalnych cechach jakościowo-wymiarowych pozwalających na podjęcie decyzji przez kupującego w zakresie wykorzystania do przerobu mechanicznego (np. tarcica, fryzy itp.), a klasa D stanowi ofertę obejmującą surowiec kłodowany o jakości pozwalającej na podjęcie decyzji przez kupującego odnośnie wykorzystania w sposób odmienny niż produkcja elementów tartych”.
W odniesieniu do obecnie obowiązujących warunków technicznych rozszerzono dopuszczalny zakres długości wyrabianych kłód z 3 do 4 metrów, przy czym zachowano układ długości standardowych oraz zwiększono zakres średnicy górnej dla klasy jakości D. Dla surowca dębowego określono jakość w zakresie zgnilizny zewnętrznej i chodników owadzich, odnosząc się do strefy drewna bielastego.
Wszelkie dane szczegółowe znaleźć można w tabeli 1 i 2.
Wielkowymiarowe zamiast średniowymiarowego
Zdaniem Lasów Państwowych, proponowane zmiany „zwiększą dostępność surowca wielkowymiarowego, którego jakość pozwala na mechaniczny przerób ograniczając ilość drewna średniowymiarowego. Ze względu na istotne zmiany przewiduje się sprzedaż sortymentu wykreowanego w oparciu o nowe warunki techniczne początkowo jedynie za pośrednictwem aplikacji e-drewno. W okresie przejściowym funkcjonować będą dwie grupy handlowo-gatunkowe dla drewna wielkowymiarowego kłodowanego liściastego związane z różnymi warunkami technicznymi”. Pełna treść dokumentu widnieje na stronach Portalu Leśno-Drzewnego pod linkiem: https://drewno.lasy.gov.pl/bprojekt-b-warunki-techniczne-na-drewno-wielkowymiarowe-klodowane-lisciaste/
~basza
